Πολιτικοί πρόσφυγες και «Μυθολογία»

Του Κώστα Χριστοδουλίδη - Υπεύθυνος του Γραφείου Ευρωπαϊκών της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, μέλος της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ

Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος της μετανάστευσης. Πόσο μάλλον για την αντιμετώπιση του ζητήματος των αιτητών ασύλου και των πολιτικών προσφύγων. Είναι εύηχο να υποστηρίζει κανείς ότι ένα κράτος μπορεί από μόνο του να αντιμετωπίσει τα κύματα των μεταναστών. Ότι εξαρτάται κύρια από την πολιτική ενός κράτους. Ακόμα ότι, φτιάχνοντας στρατούς στα σύνορα, θαλάσσια ή χερσαία, αυξάνοντας κατά εκατομμύρια ευρώ τους προϋπολογισμούς για δυνάμεις ασφαλείας, ή ονομάζοντας όλους τους αιτητές ασύλου ως «ψευδό-πρόσφυγες» που επέλεξαν τη θαλπωρή της Κύπρου για να εγκατασταθούν, μπορεί να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο διεθνές πρόβλημα.

Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Δεν συνεισφέρουμε, εάν λαϊκίζουμε. Συνεισφέρουμε αν πρώτα αντιληφθούμε τους λόγους και τα αίτια της αυξανόμενης ροής ξένων. Ένας από αυτούς τους λόγους είναι οι πόλεμοι και οι στρατιωτικές επεμβάσεις σε τρίτες χώρες που προκαλούν τσουνάμι προσφύγων. Ένας άλλος, αλληλένδετος λόγος είναι η φτώχεια που επιτείνεται στις τρίτες χώρες. Και για τους δύο αυτούς λόγους, είτε μας αρέσει είτε όχι, η διεθνής κοινότητα, είτε τους προκάλεσε είτε τους συντηρεί, επιτρέποντας κύρια στο αιμοσταγές πρόσωπο της λεγόμενης νέας τάξης πραγμάτων και της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης να προκαλέσουν ή διαιωνίσουν συγκρούσεις και μια γενικευμένη ανισότητα.

Ας δούμε τα στοιχεία του 2009 όπως καταγράφονται από τον ΟΗΕ.

1. Οι πόλεμοι δημιουργούν πρόσφυγες όσο ποτέ άλλοτε.

Μόνο από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράκ, όπου μαίνονται πόλεμοι και επεμβάσεις, ο αριθμός του πληθυσμού τους που αφορά την προσφυγική ιδιότητα ξεπερνά τα δέκα (10) εκατομμύρια. Στη Μέση Ανατολή συνολικά, όπου η κατοχή της Παλαιστίνης και τα εθνικά προβλήματα δεσπόζουν των αιτιών του προβλήματος, ο αριθμός αυτός ξεπερνά τα τέσσερα (4) εκατομμύρια. Στην Ανατολική Αφρική (Κένυα, Τανζανία κ.α.)  και στο Κέρας της Αφρικής (Αιθιοπία, Σομαλία κ.α.) όπου οι χώρες υπήρξαν για αιώνες αποικίες για τη γεωστρατηγική τους θέση και τις πρώτες ύλες και σπαράσσονται ακόμα από εμφύλιους πολέμους, οι πρόσφυγες ξεπερνούν τα τέσσερα (4) εκατομμύρια. Ακόμα υπάρχουν πέραν των εφτά (7) εκατομμυρίων προσφύγων χωρίς κράτος καταγωγής. Συνολικά 36,5 εκατομμύρια επίσημα καταγεγραμμένοι πρόσφυγες (2009), αποτέλεσμα των πολέμων και των ξένων εξαρτήσεων που υπονόμευσαν τον εθνικισμό. Κατά το 2009 σημειώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός βίαια εκτοπισμένων ατόμων από το 1995 και εντεύθεν. Αποδεικνύεται το αυτονόητο, ότι στην περίοδο της νέας τάξης πραγμάτων, τα κύματα των προσφύγων διεθνώς αυξάνονται και θα συνεχίσουν να αυξάνονται.

 2. Οι πρόσφυγες δεν επαναπατρίζονται λόγω των πολέμων.

Οι όροι αιτητής ασύλου και πρόσφυγας, όπως σημειώνει ο ΟΗΕ, συχνά συγχύζονται. Αιτητής ασύλου είναι ένα πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι είναι πρόσφυγας αλλά το καθεστώς δεν έχει οριστικά ξεκαθαριστεί. Τα εθνικά συστήματα αποφασίζουν ποιοι αιτητές ασύλου χρήζουν διεθνούς προστασίας στη βάση των διεθνών συμβάσεων και κανόνων. Εκείνοι που μέσα από κατάλληλες διαδικασίες κρίνονται ως μη πρόσφυγες ή ότι δεν χρήζουν οποιασδήποτε μορφής διεθνούς προστασίας μπορούν να σταλούν πίσω στις χώρες καταγωγής τους. Όμως η επιστροφή αιτητών είναι συνυφασμένη με την κατάσταση στη χώρα τους. Τον περασμένο χρόνο οι συνθήκες στις χώρες καταγωγής ήταν οι χειρότερες από ποτέ, αφού καμία μεγάλη κρίση δεν εξομαλύνθηκε (Αφγανιστάν, Σομαλία, Σουδάν, Ιράκ, Κονγκό). Γι΄ αυτό ο αριθμός επιστροφών μειώθηκε κατά 75%.

 3. Αναπόφευκτα επομένως αυξάνεται ο αριθμός των προσφύγων στις αναπτυγμένες και άλλες χώρες.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες διεθνούς αναρχίας, πολέμου και υπανάπτυξης, είναι φυσικό η μετανάστευση να είναι η μόνη επιλογή για τα πρόσωπα που κινδυνεύουν με τη ζωή τους. Η Κύπρος έχει υποδεχτεί αυξανόμενο αριθμό αιτούντων ασύλου από το 2000 μέχρι το 2009 και ιδιαίτερα μετά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, το 2004. Οι πρόσφυγες με καταγωγή την Παλαιστινιακή Δυτική όχθη και τη Γάζα που διαμένουν στην Κύπρο, ήσαν μόνο 4 το 2000 ενώ αυξήθηκαν σε 1,306 το 2009. Οι δε πρόσφυγες από το Ιράκ που διαμένουν στην Κύπρο, ήσαν μόνο 20 το 2000, ενώ το 2009 αυξήθηκαν σε 537.

Πιο έντονα φαινόμενα αντιμετωπίζουν και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Στη Μάλτα αιτήθηκαν κατά το 2009 άσυλο ή προστασία 6,000 άτομα. Στην Ελλάδα από το 2007 έως το 2009 αιτήθηκαν άσυλο πέραν των 5,000 Αφγανών, 8,000 Ιρακινών, 20,000 Πακιστανών. Στη Φινλανδία ο αριθμός φτάνει τις 7,500, μόνο για το 2009, στη Δανία τις 20,000, στο Βέλγιο τις 15,000, στην Αυστρία οι αιτητές έφτασαν σχεδόν στις 40,000, στη Γαλλία τις 200,000 και στη Βρετανία τις 270,000.

Επομένως, ο αριθμός των αιτητών ασύλου και των προσφύγων στην Κύπρο συμπεραίνεται χωρίς ενδοιασμό ότι δεν είναι αποτέλεσμα ενός δήθεν υπερπρονομιακού περιβάλλοντος για τους ξένους. Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν και σε άλλες χώρες.

Γενικότερα, μπορεί να εξαχθεί το ασφαλές συμπέρασμα ότι οι λόγοι αύξησης του αριθμού των αιτητών και των προσφύγων είναι εντελώς διαφορετικοί από την αβάσιμη, αντιεπιστημονική και εν δυνάμει λαϊκιστική θέση, ότι ευθύνεται η πολιτική του κράτους που υποδέχεται τους ξένους, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Κύπρου.

 4. Κράτη φρούριο: μια πολιτική που απέτυχε.

Σε μια σύνοδο των Υπουργών Άμυνας της ΕΕ το 2006, εγκρίθηκε η εξής ανάλυση με ορίζοντα το 2025: «Η παγκοσμιοποίηση θα παράξει νικητές και ηττημένους σε επίπεδο κρατών, περιφερειών και κοινωνιών. Στην Αφρική ο μέσος όρος ζωής θα είναι τα 22 χρόνια, ενώ ο πληθυσμός θα συγκεντρώνεται σε μέγα-πόλεις όπου οι περισσότεροι θα είναι άνεργοι με συνέπειες την ανθρωπιστική καταστροφή, την απόγνωση και μετανάστευση. Το ίδιο περίπου θα συμβεί στη Μ. Ανατολή».

Επομένως, η πρόσκληση της μετανάστευσης με το πέρασμα του χρόνου θα οξύνεται, ο ξεριζωμός θα αυξάνεται και οι αριθμοί εάν η διεθνής κατάσταση παραμείνει ως έχει, νομοτελειακά θα παίρνουν την ανιούσα. Μερικά από τα κράτη στα οποία απευθύνονται οι αιτητές ασύλου, διαθέτουν τη μεγαλύτερη φρούρηση και στρατό συνόρων στον κόσμο. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τις ΗΠΑ με 340,000 αιτητές το 2009 και τη Βρετανία με 280,000. Άρα, η πολιτική που καθιστά μια χώρα περίκλειστο φρούριο είναι το ελάχιστο ανθρωπιστικά ανεπαρκής, οικονομικά ασύμφορη γιατί τους εξοπλισμούς τους πληρώνει ο λαός και έχει αποτύχει να αποτελέσει λύση στο πρόβλημα.

5. Οι μύθοι των κονδυλίων στην Κύπρο.

-Οι κατηγορίες των αλλοδαπών που αιτούνται προστασίας ή τους δόθηκε μια μορφή προστασίας, για το 2010 είναι λιγότεροι των 2,000 ανθρώπων. Αν το συγκρίνουμε αυτό με τους 60,000 κοινοτικούς, δηλαδή πολίτες της ΕΕ που δικαιούνται και διαμένουν στην χώρα μας με βάση το άρθρο της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση εντός της επικράτειάς της και τους 60,000 πολίτες τρίτων χωρών που εργάζονται στην Κύπρο, τότε είναι μικρός σχετικά αριθμός. Και σίγουρα διαφορετικός από εκείνο που διακινούν ψευδώς διάφοροι κύκλοι.

-Τα κονδύλια που δίνει το κράτος για αυτή την κατηγορία είναι 23,5 εκ για το 2010. Εκ πρώτης, φαίνονται πάρα πολλά. Όμως, αν συγκρίνουμε αυτό το ποσό με το 1,2 δις κοινωνικών παροχών για το 2010 που λαμβάνουν Κύπριοι, θα διαπιστώσουμε ότι αναλογεί μόλις στο 2,2%. Είναι ελάχιστο δηλαδή.

-Αν συγκρίνουμε τα 23,5 εκ που αναλογούσαν σε αλλοδαπούς με τα 245 εκ που αναλογούν συνολικά σε όλους τους λήπτες δημοσίου βοηθήματος (Κύπριους και μη), τότε μια απλή αριθμητική πράξη δείχνει ότι στους αλλοδαπούς αναλογεί το 9,5% και στους Κύπριους ή Ευρωπαίους πολίτες το 90,5%.

-Εάν ακόμα για να αποκτήσουμε τη γενικότερη αντίληψη συγκρίνουμε αυτά τα 23,5εκ με το σύνολο των δαπανών του κράτους για το 2011, θα διαπιστώσουμε ότι αναλογούν μόλις στο 0,27%. Άρα, ελάχιστα ως καθόλου επηρεάζεται ο προϋπολογισμός του κράτους. Ακόμα ένα μύθος που καταρρίπτεται τεκμηριωμένα.

-Εάν ακόμα συγκρίνουμε τα 23,5 εκ με τα 17,5 δις που ήταν το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Κύπρου για το 2009, δηλαδή με τον πλούτο που παράχθηκε στην Κύπρο, τότε καταρρίπτονται όλοι οι αριθμητικοί μύθοι που κάποιοι έντεχνα καλλιεργούν και λόγω άγνοιας αποδέχονται κάποιοι ως ορθούς.

Και κάτι τελευταίο. Λόγω της έξαρσης της τάσης να «φταίνε για όλα οι αλλοδαποί», κάποιοι ξέχασαν τα εκατομμύρια των κερδών των τραπεζών εν μέσω κρίσης. Ξέχασαν ακόμα την εκμετάλλευση των ξένων από τη μεγάλη εργοδοσία, που πλήττει τόσο τους ξένους όσο και τους ντόπιους εργάτες, αφού παραβιάζονται συλλογικές συμβάσεις. Πολιτικός αντίπαλος δεν είναι οι ξένοι (που σίγουρα ανάμεσά τους όπως και ανάμεσά μας υπάρχουν και κακά στοιχεία), αλλά εκείνοι που ενώ σπέρνουν τη διχόνοια μεταξύ των εργαζόμενων, δεν είπαν ποτέ μια λέξη για τους εκμεταλλευτές των φτωχών, ντόπιων και ξένων.

*Για τη μελέτη αυτή χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία του ΟΗΕ, του ΔΝΤ και των προϋπολογισμών της Κυπριακής Δημοκρατίας.