Συμβούλιο υπουργών Παιδείας εν μέσω οικονομικής κρίσης

Γράφει η δρ. Χριστίνα Βαλανίδου

Στις 15 Φεβρουαρίου το συμβούλιο υπουργών Παιδείας της ΕΕ συνεδρίασε στις Βρυξέλλες, εν μέσω οικονομικής κρίσης, με Προεδρία την Ισπανία, της οποίας δοκιμάζονται οι οικονομικές αντοχές της και η κοινωνία της, με την ανεργία να φτάνει ήδη στο 20%.

Στο βασικό έγγραφο που υιοθέτησαν με τίτλο «Κοινή Έκθεση Προόδου του Συμβουλίου και της Ευρ. Επιτροπής για την Υλοποίηση του Προγράμματος Εργασίας Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010» είναι εμφανής η επίδραση της οικονομικής κρίσης που τρίζει τα δόντια στα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι ιδιαίτερες αναφορές που γίνονταν πάντα σε παρόμοια έγγραφα, όταν «άρχιζε η κρίση» ήταν «να μη γίνουν περικοπές στις επενδύσεις στην παιδεία». Τώρα, γίνεται αναφορά στην ανάγκη να δοθεί σημασία στον τομέα αυτό της παιδείας και κατάρτισης, με πολύ «προσεγμένο» λεκτικό.

1. Στην «Εισαγωγή» του εγγράφου αναφέρεται:

*«Η δημιουργία ενός καλά λειτουργικού τριγώνου της γνώσης της εκπαίδευσης, της έρευνας και καινοτομίας και η βοήθεια προς όλους τους πολίτες για να έχουν καλύτερες δεξιότητες, είναι κριτικής σημασίας για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας, καθώς επίσης και για τη δικαιοσύνη και την κοινωνική ένταξη.

*Η οικονομική ανατροπή θέτει στο επίκεντρο ακόμη περισσότερο αυτές τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις. Οι δημόσιοι και οι ιδιωτικοί προϋπολογισμοί βρίσκονται κάτω από ισχυρή πίεση, οι υπάρχουσες θέσεις εργασίας εξαφανίζονται και συχνά εμφανίζονται νέες, που απαιτούν διαφορετικές και περισσότερες δεξιότητες.

*Τα συστήματα Εκπαίδευσης και Κατάρτισης θα πρέπει, ως εκ τούτου, να γίνουν περισσότερο ανοικτά και σχετικά με τις ανάγκες των πολιτών καθώς με αυτές της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας ευρύτερα.

Η Κοινή Έκθεση αναφέρεται στην πρόοδο των στόχων και στην πολιτική στρατηγικής μέχρι το 2020. Σημειώνεται ότι παραδέχεται και πάλι ότι οι στόχοι που είχαν τεθεί, για να εκπληρωθούν μέχρι το 2010 στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισσαβόνας, δεν έχουν επιτευχθεί.

2. Πρόοδος στόχων: Το χαρακτηριστικό της αναφοράς στην πρόοδο είναι η αδυναμία να φτάσουν τα κράτη μέλη καθώς επίσης και ο μέσος ευρωπαϊκός στόχος τα ποσοστά-δείκτες που τέθηκαν [και πάλι σε πολλά κοινά έγγραφα Συμβουλίου-Ευρ.Επιτροπής]. Σημειώνονται τα εξής σχετικά:

i. Η αποτυχία εκπλήρωσης των στόχων δεν θα πρέπει να εκπλήττει γιατί οι πιέσεις των γραφειοκρατών της Ευρ. Επιτροπής να θέτουν, για τους δικούς τους πολλές φορές στόχους, μη ρεαλιστικούς στόχους και να πιέζουν τα κράτη μέλη να τους αποδεχτούν, οδηγεί σε αυτόν το θλιβερό απολογισμό στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης. Χωρίς, φυσικά, να μη γίνεται αναφορά «γενικά» ότι «κάποια» κράτη μέλη «σημείωσαν κάποια πρόοδο».

ii. Το άλλο χαρακτηριστικό στο περιεχόμενο της Έκθεσης αυτής, συγκρινόμενη με προηγούμενες, είναι η «μη αναφορά σε κανένα ονομαστικά κράτος μέλος, αν σημείωσε πρόοδο ή όχι-κάτι που συνηθιζόταν και πάντα αποτελούσε σημείο τριβής με τα κράτη μέλη αλλά και έμμεσο τρόπο «πίεσης-εκβιασμού» της Ευρ. Επιτροπής προς τα κράτη μέλη. Επίσης, δεν δημοσιεύτηκαν στο πλαίσιο αυτού του εγγράφου οι διάφοροι Πίνακες με στατιστικές, που έδειχναν πού βρίσκονται τα διάφορα κράτη μέλη [ωστόσο αυτά υπάρχουν σε έγγραφα καθαρά της Ευρ. Επιτροπής]

3. Στρατηγική μέχρι το 2020 στην Εκπαίδευση-Κατάρτιση: Τίθεται ξανά η ενίσχυση της Ευρ. συνεργασίας στον τομέα αυτό:

i. Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν η Ευρ. Επιτροπή ξεκινούσε αυτή την πολιτική προσπαθούσε να θέσει «πλαίσιο ελέγχου» των πολιτικών εκπαίδευσης-κατάρτισης των κρατών μελών, με «κέντρο» μια ομάδα γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες και μια ομάδα «επίλεκτων-πιστών» κρατών μελών για να «διοικούν». Προφανώς, οι φιλοδοξίες αυτές της Ευρ. Επιτροπής δεν έγιναν αποδεκτές από τα κράτη μέλη.

ii. Ο στόχος στρατηγικής για βασικές ικανότητες-κλειδιά για όλους καθώς και για τις γενικές ικανότητες παραμένει και υπογραμμίζεται με ιδιαίτερη αναφορά αυτές να γίνουν κτήμα όλων των πολιτών -και αυτών με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται επίσης στην ανάγκη να δοθεί σημασία σε ομάδες που βρίσκονται σε κίνδυνο περιθωριοποίησης ή βρίσκονται ήδη στο περιθώριο.

iii. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη να αναπτυχθούν νέες μέθοδοι διδασκαλίας και αξιολόγησης -για πρώτη φορά συνδυάζεται με νέες μεθόδους διδασκαλίας- ευτυχώς.

iv. Αναφορά γίνεται στην ανάγκη για συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη όλων των εκπαιδευτικών, εκπαιδευτών και διευθυντικών στελεχών και για να τους εξοπλίσουν με «παιδαγωγικές και άλλες ικανότητες αναγκαίες να αναλάβουν νέους ρόλους».

v. Γίνεται και σε αυτό το έγγραφο η αναφορά στη συσχέτιση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και την ανάπτυξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

vi. Η στρατηγική για ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων των θεσμών της εκπαίδευσης όλων των επιπέδων-κατάρτισης με τον ευρύτερο κόσμο της κοινωνίας, αποτελεί μια διάσταση συνεργασίας που τονίζεται ιδιαίτερα.

vii. Η ανάγκη για στοχευμένες επενδύσεις στην εκπαίδευση και κατάρτιση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο θεωρείται κριτικής σημασίας για την έξοδο από την κρίση -χωρίς να καλεί, ωστόσο, να μην γίνουν περικοπές.

ΠΟΛΙΤΗΣ - 07/03/2010, Σελίδα: 83